Praktyczny Przewodnik
Wielu administratorów sieci, szczególnie w dużych organizacjach, staje przed koniecznością poprawnej segmentacji sieci w celu zapewnienia jej lepszej wydajności, bezpieczeństwa oraz łatwiejszego zarządzania. Jednym z najpotężniejszych narzędzi do tego celu są Wirtualne Sieci Lokalna (VLAN). VLAN-y pozwalają na tworzenie logicznych podsieci w ramach jednej fizycznej infrastruktury, co daje możliwość efektywnego zarządzania ruchem i dostępem w dużych środowiskach sieciowych.
W tym artykule przybliżymy podstawy VLAN-ów, wyjaśnimy, dlaczego są tak przydatne oraz jak skonfigurować je zarówno na urządzeniach Cisco, jak i MikroTik, które są popularnymi urządzeniami w branży sieciowej.
Co to są VLAN-y?
VLAN (Virtual Local Area Network) to technologia umożliwiająca tworzenie logicznych podsieci w obrębie jednej fizycznej sieci. Dzięki VLAN-om możliwe jest oddzielenie ruchu między różnymi grupami użytkowników, urządzeń lub aplikacji, co poprawia bezpieczeństwo oraz organizację sieci.
Na przykład w firmie możemy utworzyć osobne VLAN-y dla działu IT, działu finansowego oraz działu sprzedaży. Każdy z tych działów będzie mógł wymieniać dane tylko z urządzeniami znajdującymi się w tym samym VLAN-ie, a dostęp między VLAN-ami będzie kontrolowany przez router lub przełącznik warstwy 3 (Layer 3).
Dlaczego VLAN-y są przydatne?
1. Poprawa bezpieczeństwa
VLAN-y pozwalają na logiczną izolację ruchu, co oznacza, że urządzenia w różnych VLAN-ach nie będą się widziały, jeśli nie zostaną skonfigurowane odpowiednie zasady routingu lub firewall. Dzięki temu atakujący, który dostanie się do jednego VLAN-u, nie będzie miał dostępu do pozostałych zasobów w innych VLAN-ach.
2. Optymalizacja wydajności
Segmentacja sieci w ramach VLAN-ów pozwala na zminimalizowanie rozprzestrzeniania się niepotrzebnego ruchu między urządzeniami. Przykładowo, urządzenia w jednym VLAN-ie nie będą musiały odbierać pakietów, które nie są przeznaczone dla nich. Dzięki temu obciążenie sieci jest rozłożone bardziej efektywnie.
3. Lepsze zarządzanie
Zarządzanie dużymi sieciami może być skomplikowane, ale VLAN-y umożliwiają lepsze organizowanie i monitorowanie sieci. Dzieląc sieć na mniejsze segmenty, można łatwiej identyfikować problemy, przeprowadzać zmiany i monitorować ruch.
4. Elastyczność
VLAN-y pozwalają na przypisanie różnych urządzeń do różnych segmentów sieci w zależności od ich funkcji lub lokalizacji, bez konieczności przeprowadzania fizycznych zmian w infrastrukturze. Jest to szczególnie przydatne w przypadku dużych firm, które potrzebują szybkiej adaptacji do zmieniających się potrzeb.
Jak skonfigurować VLAN-y na urządzeniach Cisco i MikroTik?
Zarówno Cisco, jak i MikroTik umożliwiają konfigurację VLAN-ów w swoich urządzeniach. Oto jak to zrobić na każdym z tych urządzeń.
Konfiguracja VLAN-ów na urządzeniach Cisco
Cisco jest jednym z liderów w branży urządzeń sieciowych, a konfiguracja VLAN-ów na urządzeniach tej firmy jest dość prosta. Poniżej przedstawiamy kroki do skonfigurowania VLAN-ów na przełączniku Cisco.
1. Tworzenie VLAN-u
Aby utworzyć VLAN na przełączniku Cisco, wykonaj następujące kroki w trybie konfiguracji:
W tym przypadku utworzyliśmy VLAN 10 o nazwie Sales.
2. Przypisanie portów do VLAN-u
Teraz musimy przypisać porty przełącznika do stworzonego VLAN-u. Można to zrobić w trybie konfiguracji portów:
W tym przykładzie porty fa0/1 do fa0/24 zostały przypisane do VLAN-u 10.
3. Konfiguracja trunkingu
Jeżeli chcemy przesyłać ruch VLAN-ów między przełącznikami, musimy skonfigurować porty trunkowe. Trunking pozwala na przesyłanie pakietów z wieloma VLAN-ami przez jeden port.
Port fa0/24 został skonfigurowany jako port trunkowy, który umożliwia przesyłanie VLAN-ów 10, 20 i 30.
Konfiguracja VLAN-ów na urządzeniach MikroTik
MikroTik, znany ze swojego systemu RouterOS, również wspiera VLAN-y, ale podejście do konfiguracji jest nieco inne. Poniżej przedstawiamy, jak skonfigurować VLAN-y na urządzeniu MikroTik.
1. Tworzenie VLAN-u
Aby stworzyć VLAN na MikroTik, przechodzimy do Interfaces i klikamy +. Wybieramy VLAN i ustawiamy:
- Name:
VLAN10 - VLAN ID:
10 - Interface: Wybieramy fizyczny port, np.
ether1.
2. Przypisanie portów do VLAN-u
Aby przypisać porty do VLAN-u, przechodzimy do zakładki Switch i ustawiamy odpowiednią konfigurację dla portów:
- Wybieramy Switch -> VLANs -> +
- Wybieramy VLAN ID:
10 - Wybieramy porty, które mają należeć do VLAN-u 10.
3. Konfiguracja routingu między VLAN-ami
Aby umożliwić komunikację między VLAN-ami, musimy skonfigurować odpowiednie adresy IP na interfejsach VLAN i włączyć routing.
Tym sposobem, urządzenie MikroTik będzie miało adres IP 192.168.10.1 w VLAN-ie 10 i będzie mogło routować ruch między VLAN-ami.
4. Konfiguracja DHCP
Jeśli chcesz, aby urządzenia w VLAN-ie 10 automatycznie otrzymywały adresy IP, skonfiguruj serwer DHCP:
Wybierz odpowiedni interfejs i ustaw zakres adresów IP dla VLAN-u 10.
Podsumowanie
VLAN-y to niezwykle ważne narzędzie w każdej dużej sieci, które pozwala na logiczne podzielenie jednej fizycznej sieci na wiele segmentów. Dzięki VLAN-om możemy poprawić bezpieczeństwo, wydajność oraz zarządzanie siecią. Konfiguracja VLAN-ów jest stosunkowo prosta, ale wymaga dobrej znajomości urządzeń, z których korzystamy. Niezależnie od tego, czy korzystasz z urządzeń Cisco, MikroTik, czy innych, znajomość tej technologii pozwala na budowanie skalowalnych i bezpiecznych sieci.
